‘Apekool, dat gezeur over het weer!’ roept de 77 jarige Jan aan wie ik zojuist de 2e COVID-vaccinatie heb toegediend. Drie weken geleden heeft hij het eerste vaccin gekregen tijdens zijn verblijf op de geriatrische revalidatieafdeling. Ondertussen is hij weer thuis en is samen met zijn hond in de auto gestapt voor het 2e vaccin.
Code oranje is van kracht vanwege een sneeuwstorm en menig personeelslid van het verpleeghuis heeft het niet aangedurfd om naar het werk te komen. Dit alles vindt Jan maar gezeur en heeft hem er niet van weerhouden de 25 kilometer van zijn huis naar het verpleeghuis af te leggen. ‘Ik pak gewoon de binnenwegen en rijd niet te hard, prima te doen.’
Tijdens de 15 minuten observatietijd raken we aan de praat over zijn leven. Hij is geboren tijdens de Tweede Wereldoorlog en heeft nog herinneringen aan de bevrijding. Zijn jeugd is gekleurd door herinneringen aan zijn getraumatiseerde vader die 2 jaar nadat hij was doodverklaard weer voor de neus van het gezin stond. ‘Je moet eens weten wat een gedoe het is om iemand weer op papier levend verklaard te krijgen als hij geboekt staat als overleden’, vertelt hij.
De laatste 7 jaar zorgt Jan voor zijn nu 17-jarige kleinzoon waar hij de voogdij over heeft. ‘Van de instanties hoef je niet veel te verwachten. En oma is nu 5 jaar geleden overleden dus ik doe het helemaal zelf.’ Onder de indruk merk ik op dat het vast niet gemakkelijk moet zijn op zijn leeftijd. ‘Nou ik word 113 hoor, dus ik heb nog wel even te gaan!’
Ongemerkt hebben we het observatiekwartiertje al lang overschreden met ons gesprek. ‘Kom Bob’ zegt hij tegen zijn hondje. ‘Opa doet zijn jas aan en dan gaan we de auto maar weer eens thuisbrengen.’
Ik blijf nog even zitten en mijmer door over mijn gesprek met Jan maar ook over mijn mooie vak. De oudere mens, vitaal zoals Jan of minder vitaal zoals menig verpleeghuisbewoner, brengt niet alleen decennia aan medische voorgeschiedenis met zich mee maar ook decennia aan levensverhaal. Menig keer dat ik de tijd neem om een gesprek aan te gaan word ik verrast door wat mensen hebben meegemaakt en hoe zij hiermee om zijn gegaan. De mens, maar zeker de oudere mens, is meer dan een diagnose of een verzameling van symptomen.
Het levensverhaal van mijn patiënt kan mij zoveel leren over wat goede zorg is voor hem of haar in de tijd die nog rest. Ik voel mij bevoorrecht dat ik als specialist ouderengeneeskunde (in spé) mag bijdragen aan het schrijven van de, vaak, laatste hoofdstukken van het levensverhaal.
Sanne Bakuwel, AIOS ouderengeneeskunde